©: Nieske Riemersma

Zeerijp is een dijkdorp dat in de 13^e eeuw is ontstaan op een van de oudste dijken van het Fivelgebied. Zeerijp betekent zeerand of landstreek aan zee. Het ontwikkelde zich tot een langgerekt dorp aan weerszijden van de Borgweg. Er hebben enkele borgen gestaan. Boukum(a), omstreeks 1675 gesloopt, Haykema van de familie Borck, Eelsum, in 1745 afgebroken en Juckema waar de Ripperda’s resideerden, in de 18^e eeuw ten onder gegaan. In de kerk liggen zerken en er hangt een reeks van elf rouwkassen voor leden van borgfamilies als Ripperda, Borck, Clant en Alberda.

De kruiskerk, gewijd aan Sint-Jacobus, is in het midden van de 14^e eeuw verrezen. Het is een vroeg-gotisch bouwwerk met romano-gotische kenmerken. De inwendige structuur van koepelgewelven met ronde ribben is nog romanogotisch. De rijzige wijze waarop dit is gebeurd maakte hoge spitsboogvensters mogelijk. Daardoor heeft de kerkruimte een heerlijke lichtinval. De vrijstaande toren uit de eerste helft van de 15^e eeuw heeft een gekantelde positie en bezit een overwelfde poortdoorgang. Hij is na een storm in 1833 iets ingekort.

De pastorie naast de kerk is een tweelaags pand uit het midden van de 19^de eeuw, evenals de eenlaagse woningen Borgweg 11 en 12, het voormalige rechthuis. In het midden van de Borgweg staan zowel een villa-boerderij in gepleisterde chaletstijl als een klassieke kop-hals-romp. Rond het oostelijke kruispunt met de Molenweg bevindt zich een aantal interessante gebouwen: de gepleisterde doopsgezinde kerk in mengstijl uit 1847 – in 1904 gepleisterd –met de classicistische pastorie uit 1887 en op de hoek haaks op elkaar staande woningen met wolfseindkappen uit de eerste helft van de 19^de eeuw. Op de andere hoek staat het voormalige café en daarachter rijst korenmolen De Leeuw op, een stellingmolen met bakstenen onderbouw uit 1865. Aan de Kampweg met kleine woningen is zowel het armenhuis uit 1908 als vroege volkshuisvesting uit 1919 te vinden.

Colofon

Bron: Noordboek

© Foto voorblad: Nieske Riemersma