Zuidwending - dorp in Groningen
Zuidwending
Zuidwending is het resultaat van het contract, de compagnie, dat Ommelander jonkers in 1649 sloten om de venen tussen Veendam en Pekela te ontginnen. Deze Ommelander Compagnie raakte spoedig in confict met de stad Groningen die de hegemonie over de veenontginningen trachtte te verkrijgen. Het ging om het eigendom van de venen en de afvoer van de turf door kanalen van de Stad. In een Statenvergadering in 1655 dreigde een ‘bloedbadt ende generale massacre’. De Ommelanders lieten intussen iets zuidoostelijker een eigen kanaal graven, de Ommelanderwijk, bedoeld voor de verbinding met het Meedenerdiep. Het eerder gebruikte diep werd zo een zijtak, een zijwending. De niet geheel juiste naam Zuidwending kwam daaruit voort.
Zuidwending heeft de huidige structuur en bebouwing gekregen nadat vanaf ongeveer het begin van de 19de eeuw de afgeveende dalgronden in cultuur werden gebracht. In het midden van die eeuw, in 1845, werd voor de twee voormalige veenkolonies Zuidwending en Ommelanderwijk een kerk gebouwd op een terrein waar de dorpen elkaar dicht naderen. Voor het eind van de 19de eeuw werden twee aardappelmeelfabrieken in Zuidwending gesticht. Die van W.A. Scholten kwam aan het westeinde, die van O.J. Meijer, waarvan de gebouwen nog bestaan, aan de oostzijde. Zuidwending groeide in deze periode, net als het buurdorp Ommelanderwijk, sneller dan het hoofddorp Veendam.
Zuidwending heeft zijn agrarisch karakter goeddeels behouden, maar het veenkoloniale aspect is met het dempen van het Zuidwendiger Hoofddiep in de jaren zestig verloren gegaan. Boerderijen, meest middelgroot en van het Oldambtster type uit de laatste vier decennia van de 19de eeuw, staan bij tientallen aan weerszijden van de weg. Nummer 325 met een dwars voorhuis in sierlijke mengstijl, een portiek en een balkon gefankeerd door pilasters en bekroond met een fronton, is de meest representatieve. Hiertussen staan streekjes met arbeiderswoningen en zo nu en dan een bescheiden villa.
Colofon
Bron: Noordboek
