©: Nieske Riemersma

Westerbroek is een langgerekt dijkdorp dat in de late middeleeuwen is ontstaan tijdens de ontginningen van het laagveen nabij de Hunze, waarbij de Oudeweg als achterkade werd gelegd. Westerbroek hoort daarmee tot de familie van dijkdorpen in het oostelijke Gorechtgebied, de reeks die langs Engelbert en Middelbert verder naar het noorden wordt voortgezet. Aan beide zijden van de weg is bebouwing gekomen. Door de verveningen lagen aan weerszijden van het bebouwingslint nogal wat petten, veenplassen. Een deel daarvan is bij het in cultuur brengen van de grond verdwenen, maar er resteert ook nog een aantal. Ze zijn onder meer te vinden in het door het Gronings Landschap beheerde moerasgebied bij de door eiken omzoomde Hesselinklaan.

De huidige kerk is in 1889 tot stand gekomen, nadat de in 1721 gebouwde kerk door brand als gevolg van blikseminslag in 1785 was beschadigd en afgebroken. Ook die kerk moet een voorgangster hebben gehad; Westerbroek is een oud kerspel. De kerk is een rechtgesloten zaalkerk met een vooruitspringende ingangspartij die bekroond wordt door een lantaarn van hout en een achtkante spits. Het 18^de-eeuwse meubilair heeft de ramp overleefd. Ten oosten van het lintdorp ligt Huize Vaartwijk, een ingetogen veenborg die veenbaas Willem Jacobs Hesselink in 1797 liet bouwen in een klein park. Aan de Rijksweg West ligt de herenboerderij Langwijk met oprijlaan en op een omgracht erf, als bij een borg. Het gepleisterde dwarshuis dateert al uit de 18^e eeuw.

In de jonge geschiedenis is het dorp wat verknipt geraakt. Door de A7 is het afgesneden van de andere oostelijke Gorechtdorpen, aan de zuidkant is het van zijn laaggelegen Westerbroekstermadepolder – ook een natuurgebied – afgesneden door het Winschoterdiep en door de spoorweg uit 1868. Tussen kanaal en spoorweg is rond 1900 een industriegebied met een zeer grote werf voor zeeschepen en slepers ontwikkeld.

Colofon

Bron: Noordboek

© Foto voorblad: Nieske Riemersma