Veelerveen - dorp in Groningen
Veelerveen
Veelerveen is een jonge vaartnederzetting die sinds het begin van de 20e eeuw gestalte kreeg. Ontginningen van grote veengebieden veroorzaakten wateroverlast. De Westerwoldse Aa kon het water niet verwerken. Op initiatief van de landbouwer/politicus Boele Luitjen Tijdens werd een vereniging opgericht die de kanalisatie in het Westerwoldse moest bevorderen. De regering nam de plannen in 1901 over; het werk vond van 1911 tot 1917 plaats.
Het Ruiten-Aa kanaal en Mussel-Aa kanaal kwamen bij het toen nog nauwelijks gevormde Veelerveen bij elkaar om in noordelijke richting verder te lopen als Vereenigd of B.L. Tijdenskanaal. Bij de samenvloeiing is later een fetsbrug geslagen die alle oevers verbindt, een driewegbrug die de Mercedesbrug wordt genoemd. De offciële naam is Noabers Badde.
Al voor 1900 was er verspreide bebouwing in het Veelerveen. Het kanaal is voor een groot deel parallel aan de oude veendijk gegraven waar al wat huisjes van veenarbeiders stonden. Daar waar de Loosterweg vanuit Vriescheloo op het kanaal uitkomt, is in 1916 de achtkante korenmolen met stelling Nieman’s Meuln verrezen, met huizen en schuren een markant element in de gelijkmatige, kleinschalige bebouwing van Veelerveen. Even noordoostelijker ligt de enige sluis in het Tijdenskanaal, eigenlijk behorend tot het dorpsgebied van Vriescheloo.
Zuidelijker ligt de Veendijksbrug met brugwachterswoning van een krimpmodel. Westelijk van deze brug ligt aan de Venneweg de begraafplaats en staat even verder een representatieve schoolmeesterswoning. De bebouwing van Veelerveen staat met een gereformeerd kerkje uit 1922 vooral aan de oostzijde van het kanaal. Meestal bebouwing uit 1910 tot 1940, maar meer zuidelijk is ook nieuwbouw gekomen. Aan de hierachter lopende Scheidingsweg liggen enkele boerderijen. Langs de wegen ten oosten van het bebouwingslint zijn in 1922 naar ontwerp van de beroemde architect M.J. Granpré Molière aan de Verbindingsweg en Nieuwe Veendijk reeksen arbeiderswoningen ontwikkeld van een breed en ondiep model om zoveel mogelijk van natuurlijk licht te kunnen profteren.
Colofon
Bron: Noordboek
