Veele - dorp in Groningen
Veele
Veele is ontstaan als esbuurschap op een zandige hoogte te midden van het hoogveen. De naam is nog niet bevredigend verklaard; het kan van ‘bleek’ en van ‘wilg’ zijn afgeleid.
Veele ligt onmiddellijk ten noorden van Vlagtwedde en ten oosten van de Ruiten Aa. Aan de zijde van deze beek liggen de Veeleresch en de Zuideresch, die nu gescheiden zijn door het Mussel-Aa Kanaal. Dit in 1916 gegraven kanaal snijdt ook de buurschap in tweeën. De Veelersluis, die in het kanaal heeft gelegen, is opgeruimd. Naast de Rolinbrug is de oude, kleine ijzeren klapbrug van de Veelersluis als herinnering op het droge gezet. Even verder staan bij de zuidelijke oever van het Mussel-Aa Kanaal de werkplaatsen van het Waterschap Hunze en Aa’s. De driebeukige werkplaats is in 1924 gebouwd voor het Waterschap Westerwolde en de grote loods is van 1958. Het Groninger Molenarchief heeft mede huisvesting gevonden in dit complex.
De doorgaande weg N368 van Vlagtwedde naar Winschoten is om de buurschap getrokken en ten oosten daarvan ligt het Veelerdiep, een zijtak van de Ruiten Aa. De brug over het kanaal is in de oorlog vernield en er kwam een vaste brug voor in de plaats, de Rolinbrug, genoemd naar een van de Belgische parachutisten die hier op 12 april 1945 zijn gesneuveld.
Bij de brug is een herdenkingsmonument opgericht. Aan de Kolonel Blondeelweg aan het kanaal is vrijstaande lintbebouwing gegroeid met onder meer traditionalistische woningen van vlak na de oorlog. Ook langs de Wedderweg staan voornamelijk vrijstaande woningen.
Er is echter ook nog oudere agrarische bebouwing te vinden, op 2 en 59 boerderijen van het nieuwe Westerwoldse type uit het begin van de 20e eeuw en op 19 en 69 keuterijen van hetzelfde type. Aan de zuidkant van de Wedderweg ligt de begraafplaats van Vlagtwedde, het Veeler Kerkhof, met een aantal interessante grafmonumenten.
Colofon
Bron: Noordboek
