Tjuchem is een wegdorp waarvan de naam wijst op aanzienlijke ouderdom. Tjuch of tjucht is een oud woord voor een veebedrijf, een fokplaats, een woord dat in Ostfriesland nog wordt gebruikt. Er moeten hier vroeger veebedrijven zijn geweest. Tegenwoordig zien we vrijwel overal akkers. Het dorp, een kleine drie kilometer ten oosten van het Schildmeer, heeft door het graven van het Afwateringskanaal van Duurswold in 1871 een impuls gekregen. Aan de oostzijde van het dorp, tegen de gemeentegrens met Delfzijl aan, komt de Munnikesloot vanuit het zuiden uit op het Afwateringskanaal. Daar staat het gemaal Wold en Weer.

In 1918 werd het initiatief genomen tot een eigen evangelisatie of kapel te komen. Tien jaar later kon het kerkje in gebruik worden genomen. Het heeft een traditionele hoofdvorm; de detaillering is expressief met vlakke, gewitte venstervakken en met hoek-, steunbeer-, lijst- en basementgedeelten in een gesinterde en kromgetrokken mondsteen. Het torenelement wordt in hout met een spitsje bekroond.

Op Hoofdweg 40 staat het voormalige café Hamminga, een gepleisterd bouwwerk in vernieuwingsstijl van omstreeks 1905. Het is thans als woonhuis in gebruik. Aan de Hoofdweg staan verder voornamelijk arbeidershuizen en burgerwoningen, meestal daterend uit de eerste helft van de 20^e eeuw, en een aantal boerderijen. Op nummer 21 één met dubbele kap en voorhuis uit de jaren dertig, op 36 een Oldambtster uit circa 1865 en op 25 een van omstreeks 1910. Naast elkaar zien we op 28 een kop-romp en op 30 één met een dwars voorhuis van omstreeks 1880.

Ten oosten van Tjuchem en ten zuiden van Meedhuizen in de gemeente Delfzijl staat het voormalige station van de in 1925-‘26 aangelegde Woldjerspoorweg die Groningen via een hele reeks Duurswolder dorpen tot 1941 verbond met Delfzijl. Het levendig gelede station is in 1926 gebouwd en kreeg aan de spoorzijde de dubbele dorpsnaam in grote art deco-letters.

Colofon

Bron: Noordboek