©: Peter Karstkarel

Overschild is een dijkdorp dat in zijn huidige vorm in de 19^de eeuw is ontstaan, maar waarvan de geschiedenis verder terug reikt. In de 11^e eeuw kwam het al voor als Extra Schalmede: Over het Schild(meer). Vondsten bij de boerderij Hoog Hammen, eigenlijk bij Luddeweer, toonden dat hier rond het begin van de jaartelling al bewoning was. Bovendien heeft het klooster van Wittewierum, net iets westelijker, met zijn ontginningsactiviteiten invloed gehad. De monniken van Wittewierum hebben de Graauwe Dijk opgeworpen om het water van de moerassige venen van het Lageland te keren voor het wierdengebied in het noorden. Deze Graauwe Dijk werd de centrale ontwikkelingsas voor Overschild.

Vlakbij de kruising van de Graauwe Dijk, de Meerweg en de Kanaalweg is in 1880 de hervormde kerk gebouwd in een mengstijl met neoclassicistische aspecten. De zaalkerk is geleed met lisenen en geopend met grote rondboogvensters. De iets uit de gevel springende toren heeft een balustrade waarop een houten lantaarn en een ingesnoerde spits de bekroning vormen. Een jaar eerder was aan de Meerweg al een gereformeerde kerk gebouwd. Dit is eveneens een rechtgesloten zaalkerk met grote rondboogvensters in een mengstijl en voorzien van een dakruiter op het door pilasters gelede front. De pastorie naast de kerk is uit de jaren dertig.

Aan de Kanaalweg verrees in 1859 Windlust, een achtkante korenmolen met stelling, een houten romp en een bakstenen onderbouw die in 1914 is verhoogd. Aan de Graauwe Dijk, de Meerweg en de Kanaalweg staan voornamelijk arbeiderswoningen en bescheiden burgerwoningen. Deze dateren veelal uit de eerste helft van de 20^e eeuw, maar er zijn ook nog een paar uit het eind van de 19^de eeuw, zoals Oude Graauwedijk 1, een krimpje met een kleine bijschuur. Van de boerderijen buiten de dorpskom is Graauwe Dijk 15 monumentaal met zijn driekapsschuur en een neoclassicistisch gepleisterd voorhuis met een zuilenportiek en pilasters.

Colofon

Bron: Noordboek

© Foto voorblad: Peter Karstkarel