Opwierde - dorp in Groningen
Opwierde ten oosten van Appingedam is nagenoeg in de oprukkende stad opgenomen. Dat effect is recent versterkt doordat de noordoostzijde van de Opwierderweg met woningen is bebouwd. Voorheen hoorde de oudere bebouwing aan de dorpszijde visueel nog bij Opwierde, nu is de fank van Appingedam tegen het oude dorp geklonterd. Alleen aan de zuidwestzijde is (nog) een groene ruimte vrijgelaten. Desondanks is het kleine Opwierde te ervaren als een vroegmiddeleeuws wierdedorp. De wierde is deels afgegraven, maar het kerkhof is ongemoeid gelaten. Het rijst op tot een niveau van ongeveer 2,6 meter boven NAP. Dat is te merken als de Opwierderweg wordt beklommen. Daar zijn tussen de ontspannen bebouwing van woningen de belangrijkste voorzieningen te zien die een dorp een dorp maken: de dorpskerk en om het hoekje de school, beide trouwens niet meer in oorspronkelijke functie.
De dorpskerk dateert uit het tweede kwart van de 13e eeuw. Oorspronkelijk was de eenbeukige kerk overwelfd in drie traveeën en bezat zij een zadeldak tussen topgevels. Vermoedelijk in 1838 is er heel wat aan de kerk veranderd. Aan de westzijde is het gebouw een halve travee ingekort, de geveltoppen verdwenen en het zadeldak veranderde daarmee in een schilddak, waarop in het midden een dakruiter is geplaatst. Het romano-gotische uiterlijk bleef.
Even verder staat de voormalige pastorie, een pand van eenvoudige deftigheid. Aan de ds. Sprengerweg vinden we de in 1874 gebouwde tweeklassige school (nu dorpshuis) met onderwijzerswoning. De school heeft neoclassicistische trekken; de onderwijzerswoning is met de versiering bij de daklijst, vensters en ingangspartij in een mengstijl gebouwd. Verderop aan deze weg zijn in de laatste decennia van de 20e eeuw nog enkele woningen gebouwd.
Colofon
Bron: Noordboek
