©: Nieske Riemersma

Oostwold is een wegdorp, in de middeleeuwen ontstaan op een rug in het venige gebied, het meest oostelijke gedeelte van het Vredewold. Het wordt in verband met visrechten op het Leekstermeer voor het eerst in 1449 genoemd.

In het begin van de 16^e eeuw heeft het tijdens wisselingen van de macht te lijden gehad van oorlogsgeweld. Het wordt aan de oostzijde over water ontsloten door de Munnekesloot die het Leekstermeer via De Gave met het noordelijke vaarwegennet verbindt. Toch bleef het een bescheiden nederzetting met in de eerste helft van de 19^de eeuw twaalf woningen en zo’n zestig inwoners. Het was tot in het midden van de 19^de eeuw over de weg nauwelijks bereikbaar. Pas in 1861 werd de weg over de Poffert naar Groningen aangelegd.

Het dorp heeft in het begin van de 20^e eeuw een impuls gekregen door de vestiging in 1914 van een aardappelmeelfabriek aan de Munnekesloot, later omgevormd tot een strokartonfabriek (Erica II). De straat die vanuit de kern naar de oever van de sloot loopt met aan de zuidzijde voornamelijk krimpwoninkjes van omstreeks 1900 en aan de andere kant burgerwoningen uit de jaren dertig, heet dan ook Ericastraat. Aan de Munnekesloot zelf staan eveneens arbeiderswoningen van het krimptype, maar er zijn tot in de jaren zestig ook rijen volkswoningen gebouwd.

De kerk in het centrum is een eenvoudige zaalkerk, gebouwd in 1908 ter vervanging van een laat-gotisch gebouw en heeft in de detaillering allerlei stijlelementen van romaans, gotiek en classicisme. De half ingebouwde toren rijst op boven het kerkdak en bezit een houten opbouw en een ingesnoerde spits. Tegenover de kerk staat de voormalige pastorie, een middengangshuis uit omstreeks 1860. Aan het westelijke deel van de Hoofdstraat valt tussen de vrijstaande woningen uit de eerste helft van de 20^e eeuw het brede, geblokt gepleisterde pand van herberg Het Witte Paard op.

Colofon

Bron: Noordboek

© Foto voorblad: Nieske Riemersma