©: Peter Karstkarel

Oldehove is een komdorp, ontstaan in de middeleeuwen op een hoge kwelderwal bij het stroomgebied van het Reitdiep. Vrijwel meteen ten noorden van het dorp liggen de dijkvakken die de landbouwgronden moesten beschermen tegen het water in de open zeearm. Oldehove mag geen wierdedorp zijn, het heeft een structuur die er wel aan doet denken. Aan de oostzijde ligt de Schipvaart, de gedempte haven. Via het Oldehoofsterdiep had het dorp verbinding met Saaksum en Ezinge. Twee kerktorens en twee molens geven Oldehove een rijk silhouet.

De dorpskerk, oorspronkelijk gewijd aan Sint-Ludgerus, heeft een geschiedenis die teruggaat tot de 13^e eeuw, maar onderging in 1664 een stevige verbouwing. De noordgevel geeft de beste indruk van de oorspronkelijke kerk met per travee steeds twee omkraalde rondboogvensters gefankeerd door nissen. De forse zadeldaktoren is in de 15^e eeuw opgetrokken, heeft inwendig een koepelgewelf en bevat een portaal met een zandstenen poortje en een cachot. Van de twee grafkelders onder het koor is één van de familie Ripperda, die lang de scepter over Oldehove zwaaide. Zij bewoonde de omstreeks 1775 gesloopte Englumborg, een van de vier borgen in de omgeving. De gereformeerden hebben in 1929 aan de Wilhelminastraat naar ontwerp van Van Wijk en Broos een kerk in expressieve vormen met een slanke toren gebouwd.

Bij de met een ruim plantsoen beplante gedempte haven de Schipvaart staat de achtkante stellingkorenmolen Aeolus uit 1846. Molen De Leeuw, eveneens een achtkante stellingkorenmolen op een bakstenen onderbouw uit 1885, vinden we aan de Molenstraat in gezelschap van een oude loods. De school uit circa 1915 aan de Schoolstraat is vrij origineel gebleven en even verder valt een expressionistische garage uit omstreeks 1935 op. Een woningcomplex in dezelfde stijl aan de Oosterhoffstraat heeft fraai golvende gevels. De Wilhelminastraat, de Niehoofsterweg, de Schipvaart en andere straten vertonen vooral vrijstaande woningen uit de eerste helft van de 20^e eeuw.

Colofon

Bron: Noordboek

© Foto voorblad: Peter Karstkarel