Numero Dertien - dorp in Groningen
Numero Dertien is een veenkolonie die waarschijnlijk aan het begin van de 18e eeuw landschappelijk vorm kreeg, maar pas een agrarische wegbuurschap vormde in 19de eeuw.
Numero Dertien is een kind van Ommelanderwijk, een verveningsproject van Ommelander jonkers vanaf 1654. De verveningen vorderden hier vrij traag. Vanaf het Ommelanderdiep zijn wijken, smalle slootjes, het veen in gegraven om het veen te ontwateren en de turf op schuiten te kunnen vervoeren. Na de vervening zijn de wijken bij het in cultuur brengen van de dalgronden meestal weggehaald, maar juist in deze streek zijn de smalle, lange kavels van de verveningen nog grotendeels te herkennen. Wijk Nummer Een ligt pal naast het VeendamMusselkanaal en Wijk nummer Dertien ligt nu als zevende wijk in het landschap, de tussenwijken zijn verdwenen.
Na het winnen van het veen zijn de landerijen in cultuur gebracht als akkerland. Eerst voor het verbouwen van boekweit en spoedig ook voor de graanteelt en het verbouwen van aardappelen. Bij Numero Dertien kwam een weg, bij Wijk Nummer Een eveneens, maar daar is geen buurt gevormd. Helemaal in het noorden, aan de Sluisweg, is de joodse begraafplaats voor de hele Veendamse omgeving aangelegd. Een verhoogd grafveld, een stille plek in de weidsheid met goed onderhouden grafmonumenten.
Aan Numero Dertien staan vrijwel uitsluitend boerderijen en wel op grote afstand van elkaar, waardoor qua bebouwing geen buurt is gevormd. De meeste boerenbedrijven zijn een mengvorm tussen het veenkoloniale en het Oldambtster type. Ze bezitten vrijwel alle een baanderdeur aan de frontzijde, in de voorgevel of in de krimp. Een fraai voorbeeld van bescheiden omvang staat op nummer 20, een veenkoloniale boerderij met de baanderdeur in de krimp en met een stookhut. Hier zijn bovendien een paar moderne agrarische concerns te vinden, varkensfokkerijen van finke omvang.
Colofon
Bron: Noordboek
