Nieuw Beerta - dorp in Groningen
Nieuw Beerta
Nieuw Beerta is een wegdorp dat is ontstaan nadat in 1657 door de aanleg van de Schanskerdijk kwelderland was ingepolderd. Het cultiveren is voortvarend aangepakt, want al in 1665 maakte Nieuw Beerta zich met de bouw van een eigen kerkje los van Beerta. In 1689 werd het kerkje al herbouwd. De namen van de polders aan weerszijden zijn nogal verwarrend. Ten zuiden liggen de Uiterdijken, dit zijn buiten de Hamdijk (1605) liggende landen, en ten noorden liggen de Binnenlanden, deze liggen weer binnen de later aangelegde Schanskerdijk (1657). In deze polders staan aan de licht meanderende Hoofdweg monumentale boerenplaatsen. Bij de kerk liggen haaks hierop straten met lintbebouwing van arbeiderswoningen: aan de Molenlaan, hier zien we ook naoorlogse volkshuisvesting, de J.F. Zijlkerstraat en de Oostlaan.
De dorpskerk is van een voorname eenvoud. De zaalkerk met driezijdige sluiting is in 1859 gebouwd naar ontwerp van E. van der Voort. Het muurwerk is met lisenen geleed en er zitten rondboogvensters met ijzeren traceringen in. De inzwenkende voorgevel gaat met daklijsten over in een toren met een lantaarn met koepeldak. Op het oude kerkhof staan en liggen nog wat grafmonumenten; achter de kerk ligt de begraafplaats met een grote verzameling zerken en monumenten.
De bloei van de akkerbouw, vooral in de periode van 1840 tot het uitbreken van de landbouwcrisis van 1880, is af te lezen aan de deftige Oldambtster boerderijen langs de Hoofdweg. Klassieke zijn te vinden op de nummers 7, 11, 15, 19 (een oude uit de eerste helft van de 19de eeuw), 25, 27 (met kapschuur erbij) en aan de Verlengde Hoofdweg 11 en 55. De Ebelsheerd op Hoofdweg 51 met een sierlijk front is lang een soort proefboerderij geweest, maar op nummer 31 werd een nieuw onderzoekscentrum met een moderne boerderij gesticht. Van de villaboerderij op 81 is de schuur in 1970 gesloopt; het voorhuis in zuivere jugendstil staat nog te pronken. Ook aan de Verlengde Hoofdweg ligt een aantal monumentale boerderijen.
Colofon
Bron: Noordboek
