©: Peter Karstkarel

Mussel is een randveenontginningsnederzetting die in de 19^de eeuw is ontstaan. Mussel betekent moerassig land. Het langgerekte Mussel ligt op een zandrug, vanwaar de omliggende hoogvenen werden ontgonnen. Aan weerszijden van de Musselweg, de hoofdontginningsas van noord naar zuid, is aan de kavels te zien dat de ontginningen in verschillende richtingen plaatsvonden. Ten oosten van Mussel liggen de bescheiden resten van de Mussel Aa, het riviertje dat vanuit de Barger Venen in Drenthe naar het noorden en langs Mussel stroomde en zich veel noordelijker verenigde met de Ruiten Aa. Later is vanaf het Stadskanaal, oostelijk van de Mussel Aa, het Mussel-Aa kanaal gegraven. Aan de ontginningswegen staan verspreid, maar hier en daar ook compact, buurtjes van boerderijen, keuterijen en arbeiderswoningen.

Bij de samenkomst van de Onderste Veenweg en de Zandtangerweg bij de Musselweg heeft enige komvorming plaatsgevonden. De wegen zijn bebouwd met vrijstaande arbeiders- en burgerwoningen die grotendeels uit de eerste helft van de 20^e eeuw dateren. Aan de tussenstraten is na de oorlog nogal wat nieuwbouw gekomen, waaronder vrij veel volkshuisvesting. Aan de Musselweg, waar ook enkele voorzieningen zijn die op winkels lijken, vallen drie gekoppelde woningen uit de jaren zeventig met geveltoppen in een soort vakwerk op. Naast nummer 58 staat de werkplaats van een voormalige wagenmakerij en op 41 vinden we de horecavoorziening.

In de kom staan drie kerken. De hervormde is een van omstreeks 1952 daterende traditionalistische zaalkerk met een zadeldak tussen topgevels en een dakruiter. De gereformeerde kerk vrijgemaakt is iets jonger en eveneens traditionalistisch, maar dan met een schildkap en voorzien van een voorbouw met entree. De pastorie aan de Musselweg 68 is een woning in baksteenexpressionisme van omstreeks 1930. De christelijk gereformeerde kerk van 1975 bestaat uit een kerkzaal met een scherpe kap met glaspuien in de geveltoppen en een aangebouwde, plat afgedekte zijbeuk voor de bijruimten.

Colofon

Bron: Noordboek

© Foto voorblad: Peter Karstkarel