Midwolde - dorp in Groningen
Midwolde is een klein wegdorp, in de middeleeuwen ontstaan op een van zuidwest naar noordoost lopende zandrug. Deze ontginningsas liep door lage venige gebieden, een woldstreek. Het lag tussen de oude buurt (Tolbert) en de kleine buurt (Lettelbert). De Van Ewsums vestigden zich hier om de verveningen aan te vatten. Zij gingen wonen op Nienoord.
Nabij de haakse hoek in de weg staat op een verhoogd kerkhof de dorpskerk, een middeleeuws bedehuis waarvan het schip en het onderste deel van de toren uit de tweede helft van de 12e eeuw stammen. Er zijn weinig sporen uit de romaanse tijd meer. Het iets smallere koor is 13de-eeuws met een rechte sluitmuur van omstreeks 1400. Toen is ook de toren verhoogd en dat is meteen zichtbaar door de twee zones met galmgaten. Binnen lijkt de kerk meer op een mausoleum voor de belangrijke bewoners van Nienoord dan op een bedehuis. Het echtpaar Anna van Ewsum en Carel Hieronymus van In- en Kniphuisen heeft zich op een excellente door Rombout Verhulst vervaardigde tombe laten vereeuwigen en de wanden van de kerk zijn behangen met rouwborden van Nienoorders. De Kniphuisens waren uit Ostfriesland afkomstig en er kwam dan ook een herenbank op hoog niveau, een empore.
Leek nadert met de uitbreidingswijk Nienoordsrand en even noordelijker ligt de A7, maar in Midwolde is het voornamelijk landelijke rust. De bebouwing is op enkele boerderijen na vrij kleinschalig en eenvoudig. Bij de westelijke entree staat een blokvormige woning uit de vernieuwingstijd van kort na 1900, voorzien van een opvallend front met een door een doorschietend dak beschermd balkon. Aan Hoofdstraat 124 ligt een Oldambtster boerderij uit omstreeks 1880 van een harmonieuze eenvoud. Tegenover de kerk staat een oudere kop-rompboerderij en aan de andere zijde het in 1928 gebouwde Theehuis in beheerst expressieve vormen.
Colofon
Bron: Noordboek
