Lageland - dorp in Groningen
Lageland is een langgerekt wegdorp dat in de loop van de 19de eeuw is ontstaan toen de waterbeheersing in de laag liggende polders veeteelt en zelfs akkerbouw mogelijk maakte.
De naam Lageland werd en wordt ook wel gegeven aan het hele gebied ten zuidoosten van het Damsterdiep tot de zandrug met de wolddorpen van Harkstede tot Siddeburen. Dit in tegenstelling tot het Hogeland ten noordwesten van het Damsterdiep.
Het ongeveer vier kilometer lange dorp met zeer losse bebouwing aan weerszijden van de Hamweg wordt in het midden doorsneden door het in 1659 op last van Ozebrand Rengers gegraven Slochterdiep, dat aanvankelijk ook wel Rengersdiep werd genoemd. Hierover ligt de IJzeren Klap, een ophaalbrug met een geklonken hameipoort en balansarmen die onderling met vakwerk zijn verbonden. Het café bij de brug, genoemd naar de brug, is een gepleisterd complex van bescheiden vleugels met een uitbouw van een soort erker. Hiertegenover ligt de grote ijsbaan, die bekend is vanwege belangrijke wedstrijden in het verleden.
Aan het Slochterdiep liggen enkele boerderijen; op nummer 1 een kop-romp uit circa 1925 en op 3 een gave Oldambtster boerderij uit ongeveer 1885. De Hamweg wordt omzoomd door zeer losse bebouwing van bescheiden woningen en boerderijen. In het noorden zijn het veelal al dan niet vernieuwde arbeidershuizen van het krimptype, maar er is ook enige nieuwbouw tot stand gekomen. In het zuiden, het heet er Hamweg Harkstede, vormen de arbeiderswoningen eenzelfde beeld, maar er staan ook wat boerderijen. Een gave Oldambtster ligt op 106 en even verder staat een ooit fraai, maar nu vervallen exemplaar in een formaat tussen een keuterij en een boerderij in.
De polder ten westen van het dorp heeft ook de naam Lageland gekregen. Hierin staan verspreid nabij het in 1876 gegraven Eemskanaal nog enige boerenbedrijven. Ten noordwesten van het dorp ligt een grote productielocatie voor aardgas.
Colofon
Bron: Noordboek
