Krewerd - dorp in Groningen
Krewerd is een wierdedorp, in de vroege middeleeuwen ontstaan op een kwelderwal. De wierde heeft een radiale structuur, maar die is door de dunne bebouwing niet zo goed te herkennen. Midden op de wierde staat de kerk en ten zuiden daarvan, aan de zool van de wierde, staat een Oldambtster boerderij op een omgracht terrein, mogelijk ooit de borgstee van de Steenhuusterheerd. Ten westen van de kerk ligt de begraafplaats. Vanaf de hoge wierde is de nabije omgeving goed te ervaren en vanuit het zuiden is er een fraai vrij uitzicht op de wierde met kerk.
De kerk is een rechtgesloten zaalkerk, gesticht omstreeks 1280 met fraaie romanogotische muurgeledingen van spaarvelden en vensters. Omstreeks 1400 is de toren met traptoren opgericht en het westelijke schipgewelf vernieuwd. De oostelijke traveeën bezitten meloenvormige gewelven met patronen van siermetselwerk uit ongeveer 1500. Tussen deze traveeën is omstreeks 1300 een stenen oxaal gebouwd waarop een orgel uit 1531 is geplaatst.
Aan de Holwierderweg staan arbeiderswoningen van omstreeks 1900, een paar naoorlogse woningen en een boerderij. Aan het Kerkpad liggen een stelpboerderij en enkele verspreid staande oudere huizen, tegenover de kerk staat de voormalige kosterij met de jaartalankers 1764. Ook aan de Pastorieweg zijn nog enige woningen te vinden, waaronder de in een ruime tuin gelegen voormalige pastorie van omstreeks 1905. Tezamen met de ruim staande kerk roept de bebouwing van Krewerd een prachtig ontspannen en harmonieuze sfeer op.
Ten zuiden van Krewerd stond het in 1209 gestichte Nijenklooster. Het was korte tijd een dubbelklooster van premonstratenzers, maar nadat de monniken naar het klooster van Wittewierum waren getrokken, waren er alleen nog nonnen en kreeg het klooster de naam Rozenkamp. Het werd in 1594 opgeheven en drie jaar later afgebroken. Op de twee wierden, waarvan de westelijke nog de oude dobbe bezit, staan nu boerderijen, waaronder een kophals-romp met een voornaam, onderkelderd, dwarsgeplaatst voorhuis uit circa 1850.
Colofon
Bron: Noordboek
