Kopstukken - dorp in Groningen
Kopstukken is een jong wegdorp, een veenontginningsdorp van de jongste generatie. Een vondst van een laat-Romeinse muntschat is een aanwijzing dat hier Romeinen zijn geweest of mensen die handelsbetrekkingen met hen hadden. Een verband met het huidige dorp kan niet worden gelegd omdat het hier tot diep in de 19de eeuw woest en ledig was. Kopstukken is aan het eind van de 19de eeuw gesticht door uit Duitsland afkomstige veenarbeiders. Daardoor komen Duitse familienamen hier nog veel voor. Bovendien waren deze arbeiders van katholieke huize, waardoor Kopstukken een katholieke enclave in de reformatorische diaspora werd.
De naam is ontleend aan de geografsche ligging: stukken land aan de kop, het voorstuk, van het Mussel-Aa kanaal. Ten westen van Kopstukken ligt namelijk het in 1918 gegraven kanaal en ten noorden van het dorp is daarin de Kopstukkensluis geslagen. Het sluiswachtershuis, een eenvoudige woning onder een zadeldak met overstekende boeiboorden en enig kleurig metselwerk, is opgeknapt. De sluis is net als de Zandtangersluis tussen Kopstukken en Mussel afgedamd tot een stuw.
Het dorp heeft zich aan een wegenkruis ontwikkeld, de west-oost lopende Zandtangerweg en de zuid-noord lopende weg die Kopstukken heet. Aan deze laatste weg is vooral agrarische bebouwing van bescheiden boerderijen en keuterijen gekomen. Aan de Zandtangerweg staan voornamelijk arbeiders- en burgerwoningen en zijn maatschappelijke voorzieningen als de kerk en de school gekomen. Die vormen in zekere mate de kern. De rooms-katholieke lagere school is omstreeks 1920 aan de Zandtangerweg 74 gebouwd. Het is een langgerekt bouwwerk voorzien van een fauwe schildkap met de gangenelementen aan de voorzijde en in het midden een blokvormige middenpartij met een beeld van het Heilig Hart. De ertegenover liggende kerk, gewijd aan Onze Lieve Vrouw van Lourdes, is in 1962 gebouwd naar ontwerp van J. Dresme. Deze zaalkerk met klokkenpiloon heeft verticale glaspuien en een perforatiegroep van kleine horizontale en verticale vensters.
Colofon
Bron: Noordboek
