©: Peter Karstkarel

Kalkwijk is oorspronkelijk een veenkoloniale buurschap, ontstaan als vaartbuurt, maar nadat het Kalkwijksterdiep grotendeels was gedempt, werd het een buurschap langs een weg. Vanaf 1631 ging de Oude Friese Compagnie het veen ten zuiden van Hoogezand ontginnen en groef daartoe vanaf het Winschoterdiep een wijk in zuidzuidoostelijke richting het hoogveen in. De veenwijk dankt zijn naam waarschijnlijk niet aan een kalkbranderij, maar aan een familie Kalk die omstreeks 1680 aan het begin van de wijk en bij het Winschoterdiep een plaats aan de wijk bezat. Het eerste gedeelte van de vroegere Kalkwijk is opgenomen binnen Hoogezand. De zuidelijke voortzetting van de streek draagt de naam Lula, waarschijnlijk ook afgeleid van een eigennaam. Hier hebben uitgeweken Zwitserse doopsgezinden in het veen gewerkt.

Door de demping van het grootste gedeelte van de wijk is het veenkoloniale karakter niet meer te ervaren. De bebouwde en met eiken omzoomde weg over het tracé van de gedempte wijk ligt nu vijfeneenhalve kilometer het land in. Met de gevarieerde bebouwing van woningen en vooral grote boerderijen en de boomzomen en erfbeplantingen met afwisselend besloten en open stukken met vrij zicht op de weidse landerijen, heeft de streek wel degelijk landschappelijke schoonheid. In het noordelijke gedeelte zijn veel oude woningen en keuterijen tot bescheiden landhuizen verbouwd. De meeste boerderijen zijn met hun krimpen tussen woongedeelte en schuur van het Oldambtster type en zijn in de laatste tientallen jaren van de 19de of in de vroege 20^e eeuw tot stand gekomen. Nummer 109 bezit een fraai neoclassicistisch dwarshuis en op nummer 96 in Lula staat een veenkoloniale boerderij uit de eerste helft van de 19^de eeuw.

Bij de laatste ruime kilometer met dunne bebouwing wordt de weg tot de Provincialeweg begeleid door het water van de wijk en dit Kalkwijksterdiep loopt daarna zonder bebouwing nog twee kilometer door tot de Woortmanslaan.

Colofon

Bron: Noordboek

© Foto voorblad: Peter Karstkarel