Garmerwolde - dorp in Groningen
Garmerwolde is een dijkdorp dat omstreeks 1200 is ontstaan op een oeverwal waar een dijk overheen werd gelegd. Er was in de 9de eeuw al bewoning; sporen van twee bescheiden huisterpen zijn aanwijzingen daarvoor. In de middeleeuwen had het vrouwenklooster Germania van Thesinge hier belangrijke bezittingen. Dankzij het zuidelijk langs het dorp gegraven Damsterdiep kreeg het goede verbindingen en aan dit diep is een waterbuurt gegroeid.
De kerk is in het derde kwart van de 13e eeuw in een buitengewoon rijke romano-gotische stijl gebouwd. Het was een kruiskerk, maar het schip is in 1859 wegens bouwvalligheid gesloopt. Het muurwerk vertoont in twee registers nissen met siermetselwerk in verschillende patronen en vensters met kraalprofelen. De gewelven binnen hebben fraaie schilderingen. De vrijstaande toren aan de weg dateert ook uit de 13e eeuw.
De Dorpsstraat heeft aan weerszijden bebouwing van vrijstaande woningen, waarvan de meerderheid uit de eerste helft van de 20e eeuw dateert. Enkele die met een wolfskap naar de weg staan zijn wat ouder. Hetzelfde geldt voor de twee boerderijtjes met krimp op 43 en 45. Nummer 57 met een hoge topgevel is het oudste pand: 1803. Op 33, 41 en 58 zijn notabele woningen met middengang te vinden en op 67 prijkt een neorenaissance villa.
Aan de Oude Rijksweg kijkt een gevarieerde bebouwing uit op het Damsterdiep. Café annex dorpshuis De Leeuw dateert van omstreeks 1900. Verder staan er voornamelijk woningen uit de eerste helft van de 20e eeuw. De voormalige keuterij op 29 is ouder. Aan de overkant van het diep, bereikbaar over een draaibrug, liggen een paar woningen, een boerderij met krimp en de romp van een houtzaagmolen. Aan de Rijksweg, voorbij het buurtje Zevenhuisjes, rijzen in een dichte boomzoom de in 1876 gebouwde kalkovens op van de in 1976 gesloten fabriek De Merapie. Ze zijn gekoppeld en tot woning ingericht.
Colofon
Bron: Noordboek
