De Maten - dorp in Groningen

De Maten


De Maten
©: Peter Karstkarel

De Maten is een wegdorp, ontstaan in de tweede helft van de 19de eeuw toen de dalgronden van de ontgonnen venen in cultuur werden gebracht. De naam is afgeleid van het woord mat, een perceel weiland dat een maaier met een zeis in één dag kan maaien. In de omgeving van De Maten is overigens nu vrijwel alleen maar akkerland. Het dorp hoorde vroeger bij de gemeente Emmen in Drenthe maar door zijn oriëntatie op Ter Apel is het bij de gemeente Vlagtwedde gevoegd. Het dorp wordt doorkliefd door de N366 die deels de grens tussen Groningen en Drenthe vormt. De Maten ligt ten westen van het watertje De Runde, waarbij nog het dun bebouwde streekje Achtermaten ligt en in het noorden wordt de weg begeleid door de Moersloot, de moerassloot.

Aan de weg Moersloot staat de meeste bebouwing. Het zijn veelal arbeidershuizen, sommige met krimp die nog uit het begin van de 20e eeuw dateren. Maar er staan ook veel vernieuwde en vrij nieuwe woningen die met zadeldaken en topgevels of met afgewolfde daken meedoen in de bouwtraditie van de omgeving. Er staan ook verschillende boerderijen die behoren tot de veenkoloniale variant van het Oldambtster type. Enkele zijn voor wonen geschikt gemaakt. Een vrij gaaf exemplaar van omstreeks 1890 staat op Moersloot 75 en op 133 is een boerderij met een opvallend hoog woongedeelte te zien. Op 117 is de kophals-rompboerderij van omstreeks 1930 een uitzondering. Op 86 staat een schuurachtige woning met een verandaluifel over de volle breedte bij een pleinachtige verbreding van de weg waarop een Julianalinde staat met een decoratief ijzeren hek met de letters JB. Aan de dwarse Zanddijk staan rijen vrijstaande arbeidershuizen in een levendig ritme. Hier ligt het dorpshuis ‘De Vluchtweide’ en vlakbij op nummer 71 een grote woning onder een zadeldak en met siermetselwerk boven de vensters.

Colofon

Bron: Noordboek

© Foto voorblad: Peter Karstkarel
Lees meer