©: Peter Karstkarel

Alinghuizen en Klein Garnwerd zijn kleine agrarische buurschappen met verschillende historische achtergronden in het stroomgebied van de Hunze. In 1629 is het in dit gebied sterk meanderende Reitdiep, de vroegere Hunze, ongeveer vanaf Wierumerschouw verlegd en rechtgetrokken, maar het Oude Diepje ligt als herinnering nog prachtig in het weidelandschap. Alinghuizen en Klein Garnwerd liggen beide ten westen van het Oude Diepje, maar zijn aan de oostkant van het Reitdiep gekomen.

Alinghuizen is, nadat de Hunze als open verbinding met zee door dijken was bedwongen, met het noordelijker Schilligeham als uithof van de abdij van Aduard gesticht om het vruchtbare land van het stroomgebied in cultuur te brengen. De nederzetting laat zich met de compacte en rechthoekige vorm nog wel kennen, net als het wat geïsoleerd gelegen Schilligeham waar zelfs nog wat resten van de omgrachting zijn. De noordelijke boerderij van Alingahuizen is een kop-hals-romp met een naoorlogs voorhuis van twee bouwlagen. De middelste boerderij is een kop-romp met een voorhuis uit omstreeks 1905 met een afgewolfd dak en enig siermetselwerk. Deze heeft een dubbele kapschuur en er zijn enkele finke nieuwe schuren bij gebouwd. Het zuidelijke boerenbedrijf bestaat uit een aantal finke nieuwe schuren en een nieuwe woning.

Klein Garnwerd is vanouds een buurschap bij het dorp Garnwerd en wordt ook De Hoek of De Raken genoemd. Het raakte in 1629 door de nieuwe loop van het Reitdiep van het moederdorp afgesneden. Het is in 1811 ingedeeld bij de gemeente Winsum, terwijl Garnwerd bij de gemeente Ezinge hoorde. Na de gemeentelijke herindeling zijn ze weer verenigd in de gemeente Winsum. Het grote boerenbedrijf heeft een aantal moderne schuren en een in verhouding bescheiden dwarshuis uit de jaren dertig. Dichter bij het Reitdiep staat nog een arbeiderswoning met krimp van omstreeks 1890 met een aantal schuurtjes.

Colofon

Bron: Noordboek

© Foto voorblad: Peter Karstkarel