Aduard - dorp in Groningen
Aduard
Aduard is een komdorp, ontstaan in de middeleeuwen als kloosternederzettting. In 1192 is een cisterciënzer abdij gesticht, gewijd aan Sint-Bernardus. Dit klooster groeide uit tot een van de grootste in Noord-Nederland. Het complex, naar model van de moederabdij van Clairveaux, telde zo’n 25 gebouwen op een vijf hectare groot en door muren en grachten omringd terrein. In de bloeitijd gaf het honderd monniken en tweehonderd lekenbroeders onderdak. Ze brachten land in cultuur, waarvan de kwaliteit door waterstaatkundige werken was verbeterd. Zo werd in de 14e eeuw voor de afwatering het Aduarderdiep gegraven en het klooster kreeg via het Reitdiep bovendien verbinding met zee. In 1580 werd het klooster – op één gebouw na – verwoest; de resten zijn opgeruimd. De bezittingen kwamen aan de provincie die in 1597 Huis te Aduard stichtte om ze van daaruit te beheren. De familie Lewe heeft hier lang gewoond totdat het huis in 1815 op afbraak is verkocht.
Het enig bewaarde gebouw van het Bernardusklooster is het in rijke romano-gotische stijl gebouwde hospitaal dat na de reformatie werd ingericht als protestantse kerk. De familie Lewe liet hier representatief meubilair aanbrengen. Aan het Kaakheem, de voormalige haven die met de eveneens gedempte Hofstraat met het waterwegennet was verbonden, staat bescheiden bebouwing, voornamelijk uit het eind van de 19de eeuw. Bij het pleinvormig begin liggen enkele dwarspanden uit de 18e eeuw waarvan één als museum het Bernardushof de geschiedenis van de cisterciënzers en het klooster toont en een gepleisterd exemplaar met geveltop dat als pastorie en burgemeesterswoning diende. De gereformeerden bouwden in 1914 een kerk met toren aan de Burgemeester Seinenstraat, waar ook een aantal interessante woningen te vinden is: notabele woningen en een expressieve villa van W. Reitsema uit 1936. Even verder ligt aan de Burgemeester Van Barneveldweg de schilderachtige herberg Onder de Linden uit de 18e eeuw. De zuidelijke Heereweg weg bezit bebouwing van rond 1900 met opvallende panden uit de jaren dertig.
Colofon
Bron: Noordboek
